#60: Jak dziedziczymy strachy i traumy po dziadkach? Rozmowa o książce "Pogłosy"

Rafał Hetman o książkach

- Zarażanie się traumą to jest zjawisko, które zostało opisane w literaturze. Coś w tym jest, że jeśli ktoś ma kontakt z mocnymi historiami, to one nie pozostają bez wpływu. (…) Na pewno wpływ na traumę powojenną ma też to, w jakich ramach narodowych, państwowych funkcjonujemy. W badaniach nad poziomem stresu pourazowego w populacji europejskiej wyniki były następujące. W Europie Zachodniej, która też była doświadczona wojną, ale w innej skali oraz z możliwością szybkiego „przegadania” tego, co się stało, poziom stresu pourazowego, czyli PTSD, był na poziomie kilku procent. Natomiast w Polsce to było powyżej trzydziestu procent. Więc nie mamy tu do czynienia z błędem statystycznym. To była rażąca różnica, dająca do myślenia. Wydaje mi się, że jedną z przyczyn może być fakt, że po traumie wojny nie było czasu na oddech i przepracowanie tego, co się wydarzyło. Pojawiły się kolejne traumy – więzienia polityczne, bieda, rodziny były często rozdzielone. To wszystko się na siebie nakładało i miało też wpływ na pokolenie naszych rodziców.

„Pogłosy” to książka o doświadczeniach drugiego pokolenia – osób, których rodzice byli polskimi więźniami niemieckich obozów koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. O tym, jak wojenne przeżycia rodziców odcisnęły piętno na życiu dzieci? Czy trauma może być przekazywana z pokolenia na pokolenie? Jak doświadczenia sprzed 70 lat mogą wpływać dziś na tożsamość jednostek i społeczeństwa? Książka oparta jest na badaniach nad międzygeneracyjną traumą i postpamięcią potomków więźniów obozów koncentracyjnych.

Partnerem odcinka jest Dom Spotkań z Historią w Warszawie.